Menstruatie, moederschap en menopauze nog steeds taboe op de werkvloer

Vrouwen voelen zich geremder dan mannen om op het werk te spreken over gevoelige onderwerpen. Ze aarzelen meer om te praten over fouten of prestatieproblemen van collega's of leidinggevenden, over familiale of fysieke problemen. Dé grootste taboes op de werkvloer zijn de zogenaamde drie M’s: menstruatie, moederschap en menopauze. Meer dan zes op de tien (65%) vrouwen ervaart een gebrek aan openheid over deze onderwerpen binnen hun organisatie. Dat blijkt uit recent onderzoek van Antwerp Management School (AMS) in samenwerking met SD Worx.

Bij de start van de loopbaan botst het beeld van de jonge dynamische werknemer met het stereotiepe beeld van de vrouw die maandelijks kampt met pijn en ongemakken en mogelijks humeurig is vanwege haar maandstonden. In de ‘mid career’ fase valt eenzelfde contrast op: de ideale werknemer bevindt zich op kruissnelheid, is sterk betrokken en vragende partij voor extra rollen en taken. Dat rijmt niet met de vrouw die stereotiep vooral een goede work-lifebalance ambieert en met vallen en opstaan de moederrol tracht te combineren met haar professionele rol.

Tot slot komt in de ‘later career’ fase het beeld van de ideale werknemer als leidersfiguur of senior expert, die sociaal competent, stabiel en zelfverzekerd is niet overeen met het stereotiepe beeld van de vrouw die door de menopauze twijfelt aan zichzelf, emotioneel labiel is en zich schaamt om haar opvliegers.

• “Ik ben zelf bewust kinderloos, en dat is nog een groot taboe – en niet enkel op de werkvloer.”
• “Na de geboorte van mijn kinderen ben ik 4/5de gaan werken. Sindsdien voel ik me geen volwaardig werknemer meer en mis ik promotiekansen.”
• “Wanneer je in de menopauze belandt, hoor je er niet meer bij. Alsof het over is.”
• “Als ik projecten rond mijn menstruatie heen wil plannen, merk ik argwanend reacties. Dat toont het taboe dat op het topic rust.”
• “Als je als vrouw samenwerkt met veel mannelijke collega’s, dan is het soms heel moeilijk om hen te laten begrijpen hoe zwaar de combinatie werk/gezin kan zijn. Mijn ervaring hierin is dat de meeste mannen die een gezin hebben, zich volop kunnen focussen op het werk omdat ze een partner hebben die thuis alles regelt. Als vrouw krijg je soms snel het label dat je niet flexibel genoeg bent.”

Professor De Prins geeft tips en voorbeelden van wat wel en niet te doen:

• Subtiele maatregelen kunnen vrouwen zich comfortabeler laten voelen op de werkvloer. Denk aan aangepaste werkkleding, met bijvoorbeeld donkerkleurige in plaats van witte broeken voor verpleegkundigen, of werkplekken waar werknemers zelf de temperatuur kunnen regelen.
• Formele hr-beleidsmaatregelen zoals flexibele arbeidstijden, hybride werken en hoge jobautonomie, kunnen bijdragen aan een vrouwvriendelijke werkvloer.
• Speelgoedfabrikant Lego zet in op sensibilisering door een uitgebreide bewustwordingscampagne rond de menopauze uit te werken als onderdeel van zijn bredere Diversiteits- & Inclusie-visie.
• Via bestaande gesprekshandleidingen voor direct leidinggevenden kan de dialoog over de 3 M’s gefaciliteerd worden.